YASTIK ALTINDA ÇİZGİ ROMAN NASIL SAKLANIR!
YASTIK ALTINDA ÇİZGİ ROMAN NASIL SAKLANIR!
Action Comics #1 milyon dolarlara satıldığı gün dünyada çizgi romana bakış açısı kökten değiştir. Bir okuma eyleminden finansal bir emtiaya evirilen çizgi romanların onlara karşı olan tutumumuzda da köklü değişikliklere ihtiyacı var. Tabii ki, değerlenen bir meta olması ondan aldığımız keyif için bir amaç değil araç olmalı ancak pek çok koleksiyonerin ortak fikri aldıkları çizgi romanların değerlenmesinin keyif verici ve tatmin edici olduğu yönünde. Peki çizgi romanları saklamak ve onlara iyi bakmak konusunda ne biliyoruz, konuya ne kadar hakimiz? Çünkü elinizdeki her çizgi roman gördüğünüz fiyatlara satılan değerlerde olmayabilir!
ÖNCELİKLE KONDİSYON
Facebook ve instagram gruplarında ya da web sitelerimizde hep kondisyonu tanımlayan tanımlamalar görürsünüz. Bu aslında çizgi romanın 10 üzerinden kaç puan aldığını gösterecek ve size çizgi romanın fiziki anlamda yapısal bütünlüğüyle ilgili fikir verecektir. CGC, CBCS ve benzeri firmalar bu çizgi romanları “gradeleyerek” yani puanlandırarak zaten bu işi kurumsal ve hakem gözüyle yapmakta. Ancak her çizgi romanı bu tarz kuruluşlara göndermek mümkün bir durum olmadığı için, aynı orantısal sistemi kullanıp çizgi romanımızın kondisyonunu belirleyebilir ve satarken de doğru fiyatı talep edebiliriz.
Kondisyon değişkenleri 0.1’den 10 puana kadar gitmektedir. Açık bir şekilde 10 en iyi durumdaki çizgi roman olurken mükemmel kondisyonda 0 hatalı demektir ve oldukça ama oldukça nadir bir durumdur. Çünkü çizgi romanların yüzde 95’ine yakını NEAR MINT (neredeyse kusursuz) dediğimiz 9.8-9.2 aralığında baskıdan çıkarak koleksiyonere ulaşır. Bu bağlamda NM kısmını ne belirler derseniz, tepelerdeki küçük beyazlamalar, kıvrık ya da yırtık yaratmamış hasarlar, mikro çizikler, omurgadaki çok hafif hatalar gibi değişkenleri içeri katabiliriz.
Very Fine (çok iyi) dediğimiz çizgi romanlar ise genelde 9.0 puanla 7.0 puan arasını kapsar ve bu bölümde hasarlar birazcık daha gözle görünür, hafif renk kayıpları ya da küçük kıvrımlar gibi hataları da içine almaktadır. Pek çok VF çizgi roman uzaktan bakıldığında gayet iyi durumdadır, markette de en çok bulunan çizgi romanlar bu aralıktadır. Özellikle Türkiye’de genç arkadaşların garip ve bilgisizlikle ilgili bir kondisyon takıntısı var, araştırmaları ve iyi okumaları kendilerine bu konuda sürekli dert çıkarıp aldıkları hazzın etkilenmesini de engelleyecektir. VF gerçekten iyi bir gradedir!
Bundan sonra ise pek modern çizgi romanda rastlamadığımız ama geçmiş tarihli sayılarımızı değerlendirebilmemiz için hayati önem taşıyor. Özellikle 1970 öncesinden kalmış çizgi romanlar o dönemde daha sonra bahsedeceğimiz Comic – Care yani poşet ve kartonla saklama pratiği olmadığından genelde zarar görmüş ve ciddi hasarlara sahip çizgi romanlar olup aslında bir anlamda güzelliği de buradadır. Açıkçası zaten Golden Age döneminden NM bir kopyayı bulmak neredeyse imkansızken, yaşanmışlığı da ortadan kaldıracağını düşünenlerdenim.
6 ila 4 arasında Fine (iyi) olarak değerlendirilen çizgi romanlar genellikle sayfaları çevrilmiş okunmuş ve doğal olarak hasar görmüş çizgi romanlardır. Yırtıklar, farklı boyalar ve izler, boya kalkmaları, sayfalarda sararma bu puanda beklemeniz gereken şeylerdir, eklediğimiz Action Comics fotoğrafı 4.5-5 sınırlarındaki bir çizgi romana fena olmayan bir örnektir.
Peki gelelim en riskli yere, yani yırtık pırtık çizgi romanların olduğu, okumanın bile güç olduğu ama hala bankaya götürseniz hoş geldiniz diyecekleri çizgi romanlara! Artık bulunması oldukça güç ve 1930-1950 arası yayımlanmış çizgi romanlar genellikle bu gradelerdir (notlardır). Zaten o tarihte daha üst bir grade çizgi romana sahipseniz, hiç de fena olmayan değerde bir çizgi romanınız var demektir. 4-0.1 arasındaki notlar Good ve Fair ( iyi ve idare eder) olarak geçmekte. Yani burada aslında esas olgu, çizgi romanı zarar vermeden dikkatle okuyacak yani sayfalarının kopmasının engelleyebilecek seviyede olması ve o çizgi romana sahip olma isteğidir. 2-2.5 gibi oranlar sözün gelimi 2-2.500 TL’lik bütçesi olan bir koleksiyonerin geçmiş tarihli iyi değerli bir Örümcek Adam alabilmesi için yapması gereken bu oranları kovalamak olmalıdır.
ÇİZGİ ROMANI SAKLAMAK!
Peki kondisyonu belirledik, çizgi romanımızı değerli ya da abonelik satın aldık, şimdi ne yapıyoruz? Türkiye’de PhD olarak biz bütün çizgi romanlarımız satışlarımızda Comic-Care yani karton ve poşetle gönderim yapıyoruz. Pek çok diğer dükkân da bu yolu benimsedi, bazı dükkanlar ise ayrı olarak da poşet ve karton satışı yapıyor. Peki neden bu poşet ve kartona ihtiyacımız var! İlk fotoğrafta görebileceğiniz gibi çizgi romanların poşet ve kartonla saklanması hem güneş ışıklarından (küçük bir parantez açalım, asla çizgi romanlarımızı doğrudan güneş ışığına maruz bırakmayın, yeterli sürenin sonucunda çizgi romanınızın kapak renginin bambaşka bir duruma geleceğini görürsünüz), ıslanma gibi hareket bazlı tehditlerden korurken aynı zamanda yıllar içinde oluşabilecek asit bombardımanından korumaktadır.
Yalnız tabii ki çizgi romanlarınızı poşetleyip unutmak da doğru bir strateji değil. Ben kişisel olarak 7 yılda bir değiştirsem de, pek çok otorite bu konuda doğru sürenin 4-5 yıl içinde yeni CC’lere geçmek olduğunu söylüyor. Peki çizgi romanlarımızı poşetleyip kartonladık, nerelerde nasıl saklayacağız?
KUTULAR VE ÇERÇEVELER
Tıpkı plaktaki gibi üst üste çizgi roman koymak oldukça yanlış bir hareket. En alttaki çizgi romana gereğinden çok daha fazla bir baskı yaparak kondisyonun zarar görmesine neden olabiliriz. Bu yüzden kutular kullanmalıyız. Long Box olarak isim verilen bu kutular içerisinde 250-300 çizgi roman hatta daha fazla alarak çizgi romanlarınızın dik ve belirli bir sırada durmasını sağlar. 4-5 longboxlık çizgi romanı olan koleksiyonerlere en büyük önerim, alfabetik bir sırayla ve yayımcıya göre kutulara ayırmaları. Böylece aradıkları çizgi romanları hızlı ve efektif bir şekilde bulurken, diğer çizgi romanları karıştırmak suretiyle onların da zarar görmesini engellerler.
Çizgi romanlarımızı göstermeyi seviyorsak ya da en doğrusu biz onları sürekli görmek istiyorsak ne yapmalıyız? Mesela, benim kendi evimde pek çok çizgi roman çerçevede evin salonu başta olmak üzere yayılmış durumundalar. Kimi zaman tatlı kimi zaman da biraz çocuksu görünebildiği için bu konuda, çizgi romanlara sanat eseri gibi yaklaşmakta fayda var. Özellikle değeri (maddi ve manevi) yüksek olan çizgi romanlarda, doğru çerçeveyi seçmek çok önemli. Pek çok genç arkadaş daha sağlam dursun diye çizgi romanı CC’den çıkarıp öyle çerçeveliyor, kesinlikle yanlış bir uygulama. Çerçeveciler, çizgi romanınızın değerini bilmedikleri için onlara kağıt muamelesi yaparlar ve çerçeveye sıkıştırırken mutlaka ters bantlamayla çizgi romanınıza zarar verirler. Bunun önüne geçmek için bence mutlaka tüm çizgi romanlarınızı poşet ve kartonla çerçeveleyin, aynı zamanda da kendiniz de çerçeveliyorsanız çok dikkatli olun.
Top Loader ve Mylar
İnternette dolaşırken ya da sözün gelimi PhD sitesinde karşılaşabileceğiniz, koleksiyoner arkadaşlarınızdan duyabileceğiniz en önemli iki koruma yöntemi içinde Mylar ve Top Loader’da mutlaka adı sayılması gereken ürünler. Mylar aslında bir tür naylon kaplama malzemesi olup normal naylondan daha gösterişli ve sağlam bir yapıya bürünür. Uzay battaniyelerinden güneş filtrelerine kadar pek çok alanda kullanılan Mylar, özellikle o çizgi roman saklama ürününe verilen bir isim değil ancak ağız alışkanlığından öyle kullanılıyor. Buradan da her gün yeni bir bilgi tadında Mylar’ın aslında bir kaplama ve farklı tarz bir materyal olduğunu da öğrendik!
Top Loader ise genellikle değerli sayıları saklamak için kullanacağımız ve üst kısmı açık bir çerçeve olarak hayal edebilirsiniz. Sert plastikten yapılan, çizgi romanınızın içinde hareket etmemesini sağlayan ve görsel açıdan da çekici gözüken bu ürün özellikle yurtdışında çokça tercih ediliyor. Ülkemizde ise değerli çizgi romanların alım-satımı oldukça yeni olduğundan, ek ürünlerin bulunması biraz güç. Ancak hepimiz dükkanlarımızda yer vermeye gayret ediyoruz. Top Loader’ın bir diğer güzel özelliği ise çeşitli yöntemlerle farklı sergileme şekillerine olanak tanıması.
Gördüğüm bir koleksiyoner top loaderlarını mandalla tutturarak çizgi romanlarını fotoğraf stüdyosu gibi odasına asmıştı, böylece mandalın ya da tutturduğu materyalin çizgi romana CC üstünden bile olsa direk temas sağlamasını engelleyerek asabilmiş oldu. Başka bir yöntem ise, ayaklı çerçeve gibi kullanmak. Aşağıdaki fotoğrafta Top Loader kullanımına bir PhD koleksiyonerinden örnek verdik. Berkay’a bu güzel fotoğraf için teşekkürler!
Bu ay köşemizde çizgi roman nasıl saklanır konusunu kısıtlı yer altında anlatmaya çalıştık. Tabii ki daha uzun ve detaylı bir konu bu konuda merak ettiklerinizi bize ulaşarak sorabilirsiniz. Herkese sevgiler. M.